گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
خیلی از پدر و مادرها وقتی برای خرید سیسمونی می‌روند، پستانک را هم در فهرست خریدشان قرار می‌دهند ولی توصیه پزشکان و دندانپزشکان این است که از خرید پستانک صرف نظر کنید، چون ضررهای مکیدن پستانک برای کودک خیلی بیشتر از منافع کوتاه‌مدت آن است.
پستانک حتی ممکن است در سخن گفتن کودک اختلال ایجاد کند و نظم دندانی او را به هم بزند.
شاید شما عادت داشته باشید تا کودک تان گریه کرد پستانک و یا شیشه شیر را در دهانش بگذارید، ولی با این کار به کودک تان خیانت کرده‌اید. مکیدن انگشت، پستانک و سرشیشه به علت تاثیر روی ساختمان فک و دندان‌ها و جلو آمدن زبان میتواند باعث اشتباه تلفظ کردن کلمات توسط کودک و حتی در بعضی موارد، ایجاد اختلال در بلع شود.
به طور طبیعی کودک باید تا چهار سالگی بتواند تلفظ کلمات را به طور صحیح ادا کند که البته برای تلفظ صحیح حرف «ر» و «ژ» شاید به زمان بیشتری نیاز باشد، زیرا حرف «ر» آخرین حرفی است که کودک تلفظ آن را یاد می‌گیرد.
کارشناسان گفتار به تمام پدران و مادران توصیه میکنند تا فرزندان خود را از ماه‌های اول تولد برای معاینات دوره‌ای و گرفتن شناسنامه سلامت به مراکز توان‌بخشی و درمانی ببرند و تلاش کنند پستانک را از فهرست وسایل مورد نیاز کودک حذف کنند.
اگر کودک به مکیدن پستانک عادت دارد با کمک دندانپزشک سعی کنید این عادت را از سر کودک بیندازید. البته بیشتر کودکان مکیدن انگشت و پستانک و دیگر اشیا را خود به خود در سنین 2 تا 4 سالگی ترک میکنند و همین باعث میشود که دندان‌ها و فکین دچار آسیب نشود، ولی بعضی از آنها این عادات را به مدت طولانی تکرار میکنند که ممکن است باعث بی‌نظمی در قوس‌های دندانی شده و نیز دندان‌های جلو بیرون بزنند.
پستانک و پوسیدگی دندان‌ها
حتما شما هم دیده‌اید که برخی مادرها وقتی پستانک کودکشان روی زمین می‌افتد آن را بر می‌دارند، در دهان خودشان می‌گذارند تا احیانا تمیز شود و بعد آن را در دهان کوچولویشان می‌گذارند، ولی دندانپزشکان به شدت با این کار مخالف‌اند، چون با این کار باعث پوسیدگی دندان‌های‌شیری می‌شوند. دکترغلامحسین رمضانی، عضو هیات مدیره انجمن دندانپزشکان کودکان ایران می‌گوید: «میکروب‌های مولد پوسیدگی در کنار مواد قندی و تغذیه نامناسب به مرور زمان پوسیدگی‌های شدید دندانی را به دنبال دارد.» همزمان با رویش دندان‌ها در کودکان، میکروب‌های پوسیدگی‌زا نیز در دهان شروع به فعالیت میکنند که هر چه اقدامات بهداشتی ضعیف‌تر باشد، این میکروب‌ها فعالیت بیشتری خواهند داشت.
دکتر رمضانی با اشاره به این باورهای غلط در خصوص بهداشت دهان و دندان می‌افزاید: «برخی از مادران نکات بهداشتی دهان و دندان کودک را به خوبی رعایت نمی‌کنند و در مواردی نیز با گذاشتن پستانک یا قاشق کودک در دهان خود به منظور تمیز کردن آن، عملا میکروب‌های پوسیدگی‌زا را وارد دهان او میکنند.» این متخصص در دندانپزشکی کودکان یادآور شد: «مشاهده شده است کودکانی که مادران آنها از وضعیت بهداشتی مناسبی برخوردار نیستند، بیشتر از سایر کودکان دچار پوسیدگی‌های دندانی می‌شوند»
پستانک و گوش‌درد بچه‌ها
بد نیست بدانید استفاده از پستانک، میتواند علاوه بر خطرات و زیان‌های قبلی، احتمال ابتلای شیرخوار به عفونت‌های گوش را نیز افزایش دهد.
به گزارش بی‌بی‌سی، در یک مطالعه که توسط محققان مرکز پزشکی اوترخت هلند انجام شده، مشخص گردیده کودکانی که از پستانک استفاده میکنند، 90 درصد بیشتر از سایر کودکان در معرض خطر ابتلا به عفونت‌های مکرر گوش میانی هستند.
پیش از این، بیشتر پزشکان به طور تجربی اعتقاد داشتند که استفاده از پستانک، راه ورود انواع باکتری‌هایی است که باعث عفونت گوش می‌شوند، اما شواهد پژوهشی نداشتند تا این که مطالعه ای جدید انجام شد. در این مطالعه حدود 500 کودک زیر 4 سال، برای مدت 5 سال از لحاظ ابتلا به عفونت گوش میانی بررسی و پیگیری شدند و محققان از مقایسه گروهی که عادت به مکیدن پستانک داشتند با آنهایی که این عادت را نداشتند، به این نتیجه رسیدند که این برداشت تجربی پزشکان صحیح است.
از آنجا که حلق و گوش، به هم مرتبط هستند، دهان راه خوبی برای ورود باکتری‌ها محسوب میشود، ضمن اینکه اولین عفونت، باعث حساس شدن مجاری و بدن کودک به آن باکتری خاص شده و دوره‌های بعدی عفونت را به دنبال دارد. درمان عفونت گوش میانی معمولاً پرهزینه است و عوارض خاص خود را دارد، به همین دلیل، تکیه اصلی روی پیشگیری از این عفونت است.
اگر شیرخواری همزمان هم پستانک می‌‌مکد و هم به طور مکرر دچار عفونت گوش میانی یا «اوتیت مدیا» میشود، بهتر است به والدین او توصیه کرد به او پستانک ندهند.
استفاده از پستانک میتواند راه خوبی برای ورود عفونت‌های گوارشی نیز باشد، چون کودک دائما پستانک را از دهان خود بیرون می‌‌اندازد و دوباره آن را برمی‌دارد.
شاید اگر بررسی دقیقی روی پستانک‌ها انجام گیرد، مشخص شود که چه تعداد زیادی از انواع میکروب‌ها روی آن رفت‌وآمد دارند.
گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
اگر سری به داروخانه ها بزنید، انواع خمیردندان های مخصوص کودکان را پیدا خواهید کرد که با تیوپ‌های رنگی و زیبا موجب جلب توجه کودکان می شوند.
این خمیردندان‌ها با طعم های مختلف توت فرنگی، موز و حتی لیمو و ژله تهیه می شوند تا بچه ها به شوق خوردن یک خمیردندان خوشمزه هم که شده، شب ها دندان های شان را مسواک بزنند.
ولی این بار که همراه کوچولو‌های تان به فروشگاه رفتید به جز طعم و شکل ظاهری خمیردندان، به نکات دیگری هم توجه کنید تا خرید سالم تر و بهتری داشته باشید.
* قبل از دو سالگی، خمیردندان بدون فلوراید:
قبل از دو سالگی، کودک شما باید از خمیردندان بدون فلوراید استفاده کند. بنابراین برای خرید خمیردندان برای کودک زیر دو سال، حتما به نوشته های روی تیوپ خمیردندان دقت کنید که خمیردندانی تهیه کنید که بدون فلوراید باشد.
کودکان قبل از دو سالگی معمولا نمی توانند توصیه های شما را برای قورت ندادن خمیردندان اجرا کنند و ناخواسته مقداری از خمیردندان را قورت می دهند.
جذب خمیردندان و فلوراید آن در بدن می تواند موجب مسمومیت کودک شود و یا سبب بد رنگ شدن دندان‌هایش شود که این عارضه “فلوئوروزیس” نام دارد.
* اندازه یک نخود خمیردندان:
برای کودک لازم نیست خمیردندان‌هایی بخرید که تیوپ خیلی بزرگی دارند، چون هم نگهداری آن ها در دست کودک دشوار است و هم کودک در هر بار مسواک زدن نیاز چندانی به خمیردندان ندارد.
در هر بار مسواک زدن کافی است به اندازه یک نخود خمیردندان روی مسواک کودک تان بگذارید و از او بخواهید پس از مسواک زدن باقی مانده آن را به بیرون تف کند.
بنابراین خرید تیوپ‌های کوچک خمیردندان برای کودکان به صرفه تر است که هم کودک از طعم و مزه آن خسته نمی شود و هم خمیردندان مدت زیادی باقی نخواهد ماند تا محتویات آن فاسد شود.
شرکت های تولید کننده خمیردندان کودک هم معمولا تیوپ های خمیردندان را برای کودکان در اندازه های کوچک می سازند و به بازار ارائه می کنند.
گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
وقتی پای رفتن به مطب دندانپزشکی به میان می‌آید بیشتر کوچولوها، جیغ و داد راه می‌اندازند و به انواع ترفندهای متعدد از رفتن به مطب دندانپزشکی طفره می‌روند ولی ما در اینجا راهنمایی برای شما تهیه کرده‌ایم تا براساس آن شما کاری کنید که دختر و پسر کوچولویتان از مطب دندانپزشکی فراری نباشند…
▪ به کودکتان رشوه ندهید: به کودکتان برای رفتن به مطب دندانپزشکی رشوه ندهید. برای مثال نگویید «اگر با من به مطب دندانپزشکی بیایی: برایت یک دوچرخه می‌خرم» در این صورت دفعه بعد باید رشوه کلان‌تری به او بدهید و در عین حال او را بد عادت خواهید کرد به جای آن از «جایزه» استفاده کنید. «جایزه» یک تشویق است که شما پس از اینکه او با دندانپزشک همکاری کرد و درمان دندانپزشکی‌اش با موفقیت به پایان رسید، برای او در نظر می‌گیرید. این جایزه باید معقول باشد. برای مثال برایش یک کتاب داستان و یا یک مداد رنگی بخرید.
▪ کودکتان را از آمپول نترسانید: هیچ‌وقت به کودکتان نگویید «اگر فلان کار را بکنی، تو را به مطب دندانپزشکی می‌برم که به تو آمپول بزند.» شما ممکن است در آن لحظه به هدف خود برسید و رفتار کودکتان را کنترل کنید ولی ترس از مطب دندانپزشکی و آمپول را در ذهن کودکتان به وجود می‌آورید که در ملاقات‌های بعدی با دندانپزشک دردسرساز خواهد شد.
▪ اول صبح به مطب دندانپزشکی بروید: اگر قصد دارید برای دختر یا پسر کوچولویتان از دندانپزشک وقت بگیرید، بهترین زمان، اولین ساعات آغاز کار مطب دندانپزشکی است. بسیاری از دندانپزشکان ترجیح می‌دهند که کودک را در اول وقت ملاقات کنند چون هم کودک و هم تیم دندانپزشکی سرحال‌ترند.
▪ اجازه بدهید کودکتان به تنهایی وارد اتاق معاینه مطب شود: بیشتر دندانپزشکان ترجیح می‌دهند که شما و همسرتان در اتاق انتظار منتظر کودک بمانید و فقط کودک شما وارد اتاق معاینه شود. در این صورت بر ورود خودتان به این اتاق و ایستادن در کنار صندلی دندانپزشکی اصرار نکنید. زیرا در حضور والدین توجه کودک بین دندانپزشک و والدین تقسیم میشود و مانع تمرکز کودک روی حرف‌های دندانپزشک میشود. بعضی از کودکان هم در حضور والدین خودشان را لوس میکنند و اجازه نمی‌دهند دندانپزشک کارش را به خوبی و به دقت انجام دهد.
▪ اجازه بدهید کودکتان یکی از اسباب‌بازی‌های مورد علاقه‌اش را به مطب بیاورد: اگر دختر کوچولوی شما عاشق عروسکش است و یا گر پسر کوچولوی شما خرس پشمالویی را خیلی دوست دارد و از خود جدا نمی‌کند، می‌توانید به او اجازه دهید آن اسباب‌بازی مورد علاقه‌اش را به مطب دندانپزشکی ببرد. همراه داشتن این اسباب‌بازی مورد علاقه به کودک احساس آرامش و امنیت بیشتری در مطب دندانپزشکی می‌بخشد.
▪ دوستان کودک او را نترسانند: دقت کنید که دوستان و همسالان و حتی همبازی‌های کودک شما با تعریف داستان‌های عجیب و غریب و ترس‌آور و تجربه‌های ناخوشایند خود از مطب دندانپزشکی و تزریق و آمپول، موجب ترس و اضطراب او نشوند.
▪ جواب پرسش‌های کودک را به دندانپزشک واگذار کنید: خیلی از کوچولوها در راه مطب دندانپزشکی شما را سوال‌پیچ میکنند و درباره مطب دندانپزشکی و وسایل و حتی آمپول انواع و اقسام پرسش‌ها را از شما می‌پرسند بهترین کار در این موقعیت این است که جواب دادن به سوالات کودک درباره دندانپزشکی، وسایل و کارهای دندانپزشکی را به دندانپزشک واگذار کنید و به کودک بگویید «وقتی رفتیم دکتر از دکترت بپرس.»
دندانپزشکان جواب‌های جالبی برای پرسش‌های غافل‌گیر کننده کودکان دارند برای مثال توربین دندانپزشکی را به مسواک برقی، ساکشن را به جاروبرقی و یونیت دندانپزشکی را به الاکلنگ تشبیه میکنند. به این ترتیب ترس کودک از دندانپزشکی کاهش می‌یابد.
▪ یک دوست صمیمی‌اش را به مطب ببرید: اگر کودک شما خیلی‌خیلی از مطب دندانپزشکی می‌ترسد، می‌توانید یکی از دوستانش را که با او بیشتر صمیمی است همراه او به مطب دندانپزشکی ببرید. می‌توانید قرار بگذارید که پس از پایان دیدار با دندانپزشک آنها را به مکانی که دوست دارند برای بازی و تفریح می‌برید، برای مثال شهربازی و یا پارک و یا حتی رستوران.
▪ متخصصان کودکان را انتخاب کنید: برای اینکه بتوانید کنترل بهتری بر ترس کوچولویتان از مطب دندانپزشکی داشته باشید، دندانپزشکی را انتخاب کنید که علاقه‌مند به درمان کودکان باشد و یا تخصص دندانپزشکی کودکان داشته باشد. این دندانپزشکان به طور معمول صبر و حوصله بیشتری برای سر و کله زدن با کودکان دارند و در عین حال به طور معمول یک اتاق از مطب خود را با عروسک و کاغذ رنگی و نقاشی و بادکنک آراسته‌اند و در این اتاق به معاینه و درمان کودکان می‌پردازند. در چنین محیطی بیشتر کودکان آنقدر محو تماشای محیط‌اند که فرصت نمی‌کنند گریه و زاری راه بیندازند.
▪ به نام‌های خودمانی صدایش کنید: اگر کودکتان را به اسم خودمانی خاصی در خانه صدا می‌کنید این اسم را به دندانپزشک و همکاران مطب بگویید. صدا کردن کودک به اسم کوچک یا نام خودمانی موجب میشود که او با دندانپزشک احساس راحتی بیشتری کند. از سوی دیگر برخی از متخصصان دندانپزشکی کودکان در مطب به جای پوشیدن لباس و روپوش سفید، از لباس‌های رنگی و یا با طرح‌های کارتنی و مورد علاقه کودکان استفاده میکنند.
گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
اگر شما دختر کوچولو یا پسرکوچولوی شیطانی داشته باشید، حتما دیده‌اید که گاهی دندان‌های شیری‌اش درد می‌گیرد و احتمالا یک عالمه سوال درباره دندان‌های شیری او در ذهن‌تان است و دنبال یک دندانپزشک خوب می‌گردید که این پرسش‌ها را از او بپرسید.
ما در اینجا 8 نکته مهم درباره دندان‌های شیری را برای شما جمع‌‌آوری کرده‌ایم. ببینید جواب سوال‌هایتان را پیدا می‌کنید یا نه.
هر 6 ماه یک بار فلوراید را فراموش نکنید:
فلوراید یکی از املاح معدنی است که با نفوذ به ساختمان دندان میتواند به استحکام آن کمک کرده و از پوسیدگی آن جلوگیری کند.
فلوراید، میتواند به‌صورت خوراکی یا موضعی وارد ساختمان دندان شود.
فلورایدتراپی روشی است که به کمک آن، فلوراید روی دندان کودکان شما قرار گرفته و به استحکام آنها کمک می‌کند. این عمل از حدود 3 سالگی برای کودکان توصیه میشود.
شما می‌توانید برای این درمان، کوچولویتان را هر 6 ماه یک بار، نزد دندانپزشک ببرید.
برای زیر 2 ساله‌ها مسواک انگشتی بخرید:
دندان‌های شیری از هنگام رویش نیاز به مراقبت دارند. از زمانی که دندان‌های شیری در دهان کودک رشد میکنند، باید تمیز نگه داشته شوند تا امکان پوسیدگی آنها کاهش یابد.
برای کودکان زیر 2 سال امکان مسواک زدن به روش‌های معمول وجود ندارد.
دندان‌های کودک زیر 2 سال باید به کمک یک تکه گاز یا پارچه تمیز مرطوب، تمیز شود و یا از مسواک‌های مخصوصی به نام مسواک انگشتی استفاده کرد که در انگشتان والدین قرار گرفته و به کمک موهای نرم آن، دندان‌های کودک تمیز میشود.
حواستان باشد کوچولوها با شیشه حاوی شیر یا قند داغ نخوابند:
شیر، چه به صورت شیرخشک یا شیر مادر یا شیر پاستوریزه، به‌خصوص اگر شیرین شده باشد، میتواند موجب پوسیدگی دندان کودک شود، بنابراین مراقبت باشید که کوچولویتان با شیشه ی شیر یا قند داغ نخوابد، زیرا ماندن طولانی مدت شیر یا قند روی دندان‌های شیری، موجب پوسیدگی دندان میشود.
در صورت امکان بعد از آنکه کودکتان شیر نوشید، دندان‌هایش را تمیز کنید و یا برای پاک شدن بقایای شیر از روی دندان‌هایش به او مقداری آب بخورانید.
هرگز شیرکودکتان را با قند، شکر، نبات، عسل و یا موادی مانند این ها شیرین نکنید.
بعد از آنکه کودکتان شیر خورد، دقت کنید تا حتما آروغ بزند، زیرا برگشت شیر به همراه گاز معده به دهان در هنگام خواب و باقی ماندن شیر روی دندان‌های شیری، موجب پوسیدگی دندان‌ها خواهد شد.
از دادن آب میوه‌های شیرین به کودک هنگام خواب پرهیز کنید.
در صورت نیاز پستانک ارتودونتیک بخرید:
بی‌نظمی‌های دندانی در کودکانی که از شیشه ی شیر یا پستانک استفاده میکنند، بیشتر است.
در صورتی که کودک شما ناچارا باید از شیشه یا پستانک استفاده کند، بهتر است از نوعی سرشیشه‌های مخصوص به نام سرشیشه‌های «ارتودونتیک» استفاده نمایید تا احتمال ایجاد مشکلات بی‌نظمی‌دندانی کاهش یابد.
مواظب باشید قطره آهن، دندان‌های شیری را سیاه نکند:
حتماً شما هم دیده‌اید که دندان‌های بعضی بچه‌ها به دلیل مصرف قطره آهن، بدرنگ و تیره شده است.
برای اینکه چنین اتفاقی برای دندان‌های فرزند شما پیش نیاید، از کودک بخواهید دهانش را کاملاً باز کند و قطره آهن را با قطره‌چکان در حلقش بچکانید تا با دندان‌هایش تماسی نداشته باشد.
همچنین پس از چکاندن قطره آهن در دهان کودک، با یک پارچه مرطوب و تمیز دندان‌های او را تمیز کنید.
وقتی دندان شیری را می‌کشید، فضای نگه‌دارنده را فراموش نکنید:
اگر کودکتان دندان شیری خود را زودتر از موعد از دست داد، او را نزد دندانپزشک ببرید تا در جای خالی دندان شیری او، وسیله‌ای به نام «فضانگه‌دار» قرار دهد.
این وسیله اجازه حرکت دندان‌های مجاور را به این فضا نمی‌دهد و فضا را برای رویش دندان دایمی زیر لثه حفظ می‌کند. در غیر این صورت دندان‌های شیری کناری به سمت فضای دندانی خم شده و جلوی رویش دندان دایمی را می‌گیرند و دندان‌های کودک شما نامنظم می‌شوند.
خداحافظی با دندان شیری؛ سلام به دندان دائمی:
هنگامی که اولین دندان آسیای دایمی در سن 6 سالگی در دهان فرزندتان پیدا شد او را نزد دندانپزشک ببرید تا عمل فیشور سیلانت را برای دندان او انجام دهد.
فیشورسیلانت، ماده‌ای همرنگ دندان است که داخل شیارهای عمیق سطح دندان را پُر و مسدود می‌کند، بنابراین دیگر باقی‌مانده مواد غذایی در این شیارها گیر نخواهند کرد که ایجاد پوسیدگی کند.
این روش، مناسب‌ترین روش برای پیشگیری از پوسیدگی این دندان مهم است.
جدول زمانی رویش دندان‌های شیری را بدانید:
نخستین دندان کودک معمولاً در 6 ماهگی و آخرین دندان شیری او در 3 سالگی در می‌آید.
بعد از تولد نوزاد، دندان‌های شیری او به تدریج در فک فوقانی و تحتانی ظاهر می‌شوند. تعداد دندان های شیری 20 عدد است.
بیرون آمدن دندان‌های پیش اغلب با کمی درد همراه است، ولی دندان‌های نیش و آسیا برای کودک ناراحتی بیشتری ایجاد می‌نمایند.
اولین علامت دندان درآوردن، قرمزی تدریجی لثه در محل خروج دندان و قرمزی چانه است. در این حالت کودک احتمالاً بداخلاق شده و غذاخوردن او با مشکل همراه خواهد شد.
تعدادی از کودکان با گاز گرفتن اشیای سفت و سخت، مانند نان برشته یا حلقه‌های لاستیکی مخصوص، آرام می‌شوند و این وسایل به بیرون آمدن دندان، کمک خواهند نمود.
قطره استامینوفن برای تسکین درد مفید است.
به خاطر داشته باشید که علایمی مانند اسهال و تب، نشانه دندان درآورن نیستند، زیرا هیچ دلیل علمی برای آن وجود ندارد.