
گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
با یک سیمکشی روی دندانهایتان به خانه بر گشتهاید و با خودتان میگویید تا چند ماه دیگر از شر آن دندانهای خرگوشی راحت میشوید. ولی این پایان ماجرا نیست. نگهداری از سیمها و براکتها و پلاک ارتودنسی هم بایدها و نبایدهایی دارد که دانستنش برای سلامت دندانهایتان بسیار ضروری است. این هفته میخواهیم از همان بایدها و نبایدها حرف بزنیم؛بایدها و نبایدهایی که به شما میگویند چگونه از دندانهای ارتودنسی شدهتان مراقبت کنید…
استفاده از نخ دندان مخصوص برای آنها که سیم و نگین دارند، ضروری است. این نخ دندان به دلیل داشتن سه قسمت عمده یعنی تنیده شده و سختتر، قسمت کاموایی و قسمتی که شبیه دیگر نخ دندانهاست قادر است به خوبی دندانهای شما را از تماس با مواد غذایی و عوامل فساد دندان محافظت کند. حتی استفاده از دهانشویههای حاوی فلوراید دو تا سه بار در هفته توصیه میشود. مطمئن باشید اگر این نکات را رعایت کنید، به هیچوجه دندانهای شما دچار پوسیدگی نخواهد شد. گله شما از پوسیدگی دندان یا بیماری لثه متعاقب ارتودنسی، ربطی به این درمان ندارد و به علت بیتوجهی شما در سلامت دندانهایتان است. اغلب افرادی که مراجعه ماهیانه به ارتودنتیست خود ندارند و طی درمان (یک ساله و یا کمتر و بیشتر) نکات بهداشتی را رعایت نمیکنند، در مناطق اطراف براکتها با پوسیدگیهای مربعی یا مکعب مستطیل، به صورت تغییر رنگ مواجه خواهند شد. جالب است بدانید امروزه به دلیل حذف روشهای قدیمی بسیاری از مشکلاتی که متعاقب ارتودنسی ایجاد میشد، حذف شدهاند. در قدیم به جای براکتها حلقههایی دور دندان قرار میدادند که فلزی بود و علاوه بر نمای نازیبا، به علت از بین رفتن چسب زیرین، ایجاد پوسیدگی هم میکرد اما امروزه با استفاده از چسب مخصوص با نام کامپوزیت، براکتها به سطح مینا چسبانده میشوند. اغلب ارتودنتیستها نیز دقت میکنند از کامپوزیت مناسبی برای دندانهای جلویی که دید بیشتری دارند، استفاده کنند تا ته رنگ زردرنگ روی دندانها ایجاد نشود. پس از ارتودنسی نیز، تنها با برداشتن آن لایه نازک میکرونی که به جهت آمادهسازی مینا و چسباندن براکتها، در حد میکروسکوپی دارای خلل و فرج شده بود، علاوه بر دندانهای مرتب و متناسب در فک بالا و پایین، از سفیدی و درخشندگی آنها لذت میبرید.
قرصهای آشکارساز
شما میتوانید این قرصها را از دندانپزشکتان بخواهید. کافی است این قرصها را بجوید. خواهید دید تمام پلاکهای میکروبی روی سطح دندانهایتان رنگ میگیرند و شما میتوانید به آسانی آنها را ببینید و با مسواک زدن از روی سطح دندانهایتان پاک کنید.
مسواکهای مخصوص
مسواکهایی در بازار وجود دارند که موهایی که در بخش مرکزی سر مسواک قرار دارند، کوتاهتر از موهایی هستند که در محیط قرار دارند بنابراین شما میتوانید سر این مسواکها را روی براکتها (نگینها) منطبق کنید و اطراف براکتها را به راحتی تمیز کنید. اگر هم در اثر خارج کردن دندانهایتان میان آنها فاصله افتاده است، میتوانید از مسواکهای بین دندانی «Inter dental Brush» برای تمیز کردن فاصله میان دندانهایتان استفاده کنید.
دهانشویه یادتان نرود
توصیه دیگر ما به شما، دهانشویههای حاوی فلوراید هستند. فلوراید موجود در این دهانشویهها روی سطوح دندانها نشسته و از پوسیدگی دندانها طی درمان ارتودنسی جلوگیری خواهد کرد.
مسواکهای برقی
مسواکهای برقی به ویژه به کودکان برای تمیز کردن براکتها و سیمها کمک میکنند و آنها را به رعایت بهداشت دهان تشویق میکنند. دقت کنید دور این وسایل را به گونهای تنظیم کنید که باعث جابهجایی و آسیب سیمها و براکتها نشوند.
پلاکهای متحرک
اگر شما پلاکهای متحرک ارتودنسی دارید، رعایت بهداشت آن آسانتر است. چون میتوانید برای تمیز کردن آن را از دهانتان خارج کنید. برای تمیز کردن آن میتوانید از «مسواک نرم» و صابون مایع و آب ولرم استفاده کنید. برای تمیز کردن پلاک ارتودنسیتان از خمیردندانهای معمولی استفاده نکنید چون موجب سایش پلاک شما میشوند. پلاک ارتودنسی را روی کاسه دستشویی تمیز نکنید چون اگر از دستتان رها شود، در اثر برخورد با کف سرامیک خواهد شکست. بهتر است یک کاسه پلاستیکی پر از آب زیر دستتان قرار دهید و پلاکتان را بالای آن بشویید. میتوانید پلاک ارتودنسیتان را بالای یک سطح نرم نیز تمیز کنید تا در صورتی که از دستتان رها شد، نشکند.
فقط آب
اگر بیرون منزل هستید و مسواک زدن دندانهایتان بعد از غذا ممکن نیست، حداقل کمی آب در دهانتان بگردانید تا باقی مانده مواد غذایی از دهانتان خارج شود.
جایی برای نگهداری پلاکها
اگر شما پلاک ارتودنسی دارید، میتوانید آن را در ساعاتی از روز برای مثال هنگام میل کردن ناهار، شام یا صبحانه از دهانتان خارج کنید.

گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
ارتودنسی یا مرتب کردن دندان ها هم مثل خیلی از اقدامات درمانی، دردسرهای خودش را دارد. بعضی ها از دشواری تحمل دستگاه های بزرگ ارتودنسی روی صورت و چانه شان گله دارند و بعضی ها هم دوست ندارند وقتی می خندند، برق فلزها لبخندشان را بپوشاند. تحلیل ریشه و لقی دندان ها هم از عوارض محتمل پس از مرتب کردن دندان ها است.
بعضی ها هم از رفت و آمدهای تمام نشدنی به مطب شاکی هستند. اما اخیرا روشی به دنیای ارتودنسی معرفی شده که این دردسرها را ندارد و می توانید در حالی که شما در حال مرتب کردن دندان های تان هستید، با خیال راحت لبخند بزنید؛ بدون این که از بابت ظاهر کش های رنگی و فلزات نگینی شکل روی دندان های تان نگران باشید. این سیستم جدید، رفت و آمدهای شما را به مطب نیز کمتر می کند؛ چرا که در کوتاه ترین زمان ممکن، شما به نتیجه دلخواه تان می رسید. دیمون (DAMON) نام این سیستم جدید است.
تکنیک ارتودنسی دیمون، 3 کلید اصلی برای موفقیت خود در روی بیماران دارد و طراحان این سیستم همین 3 کلید را علت اصلی کوتاه تر شدن زمان درمان، پایداری نتایج، راحتی بیشتر و دستیابی به نتایج سریع تر و پایدارتر می دانند:
نخست این که در این سیستم دیگر خبری از آن کش های رنگارنگی که هر بار به سیم ها و براکت های شما وصل می کنند نیست، بنابراین شما بدون نگرانی از بیرون افتادن این کش های رنگی هنگام لبخند زدن می توانید لبخندی زیبا را تجربه کنید.
براکت ها در این سیستم به گونه ای طراحی شده اند که یک جفت و بست باز شونده دارند که به راحتی می توان سیم را با باز کردن چفت درون براکت جای داد و سپس چفت براکت را دوباره بست.
کلید دوم موفقیت ارتودنسی به روش دیمون این است که سیستم های ارتودنسی که در آن استفاده می شوند، دارای حفاظت بالایی هستند و به گونه ای ساخته شده و شکل داده شده اند که دندان ها را به سرعت حرکت داده و نیاز به تنظیم کردن کمتری دارند به همین دلیل است که لازم است کمتر در حین درمان به مطب دندانپزشکی برای تنظیم سیم ها و براکت ها مراجعه کنید.
مزیت سوم تکنیک دیمون این است که اگر برای ردیف کردن دندان های تان از این روش استفاده کنید، دیگر لازم نخواهد بود که برای به دست آوردن فضای کافی در فک تان یک یا تعدادی از دندان های تان را بکشید و یا دندانپزشک مجبور نخواهد بود برای به دست آوردن فضا، درز وسط فک بالای شما را با اعمال نیروهای سنگین در زمان کوتاه، باز کند تا اندازه قوس دندانی تان بزرگ تر شود.
سیستم دیمون به گونه ای طراحی شده است که شما به آسانی بتوانید اطراف سیم ها و براکت ها تمیز کنید در حالی که در روش های معمول، پلاک های میکروبی اطراف کش ها، براکت ها و سیم های ارتودنسی جمع می شوند و رعایت بهداشت دهان را به ویژه برای کودکان کم سن و سال دشوار خواهند کرد.
بیماران به دیمون راغب تر هستند
تا کنون یک میلیون نفر در کشوهای اروپایی و آمریکایی از این سیستم برای مرتب کردن دندان های شان استفاده کرده اند، افزایش اعتماد به نفس، راحتی، درد کمتر و حفظ تناسب های صورت در حین درمان، از مزیت هایی است که استفاده کنندگان از این سیستم برای آن برشمردهاند ولی به نظر می رسد بهترین مزیت آن برای بیماران، راحتی تمیز کردن دهان و دستگاه های ارتودنسی در این روش بوده است.
در این روش طول درمان ارتودنسی حدوداً 6 ماه کاهش می یابد و این نیز یکی از امتیازاتی است که مردم به ” دیمون ” می دهند.
از آن جایی که در این روش نیروهای سبک بر دندان ها وارد می شود، اکثر بیماران می گویند که در طول درمان یا مقدار کمی درد و ناراحتی را تجربه کرده اند و یا اصلاً چنین مشکلاتی را احساس نکرده اند.
خیلی از پدر و مادرها دوست ندارند قبل از شروع درمان ارتودنسی تعدادی از دندان های کودک شان برای به دست آوردن فضا، کشیده شود، در تکنیک دیمون از آن جایی که حرکت دندان ها و تغییرات استخوانی هماهنگ با هم رخ می دهند نیازی به کشیدن دندان ها نیست فقط در تعداد کمی از افراد برای حفظ زیبایی نیم رخ در آینده و حفظ تقارن و بالانس اجزای صورت شاید کشیدن دندان لازم شود. بنابراین در این موارد نیز کشیدن دندان برای به دست آوردن فضا در فک انجام نمی گیرد و بلکه فقط برای حفظ زیبایی صورت و لبخند، انجام می شود.
دستگاه هایی مانند ” چانه بند ” و غیره که بر روی صورت، چانه و یا سر وگردن بچه ها تکیه دارند، در ارتودنسی کودکان بسیار استفاده می شوند که به ویژه برای پسربچه های شیطان خطرآفرین است و می تواند موجب پارگی صورت آن ها حین ورزش و بازی شود و یا شاید دخترهای کوچک نیز آن را دلیلی برای نازیبا کردن چهره خود بدانند، سیستم ” دیمون ” از این جهت نیز کودکان را رها کرده است چون در صورت استفاده از این سیستم، دیگر نیازی به استفاده از دستگاه های ارتودنسی خارج دهانی نخواهد بود. در سیستم دیمون از سیستم های هوشمندی استفاده می شود که در دمای بدن فعال می شوند. این سیستم های هوشمند نیروهایی در محدوده صحیح و کنترل شده اعمال می کنند.
کدام مطب؟ کدام دندانپزشک؟
شاید سؤال شما این باشد که برای استفاده از این سیستم ارتودنسی باید به کدام دندانپزشک مراجعه کنید؟ در حال حاضر در تمام دنیا، دندانپزشکان عمومی و متخصصان ارتودنسی که دوره آموزشی این سیستم را گذرانده باشند، گواهینامه ای دریافت می کنند که می تواند بر اساس آن به درمان بیماران شان با استفاده از این سیستم جدید بپردازند.
چه قدر خرج برمی دارد؟
حتماً پرسش بعدی که به ذهن تان خطور می کند، این باشد که ارتودنسی با این روش چه قدر آب می خورد. حقیقت این است که دندانپزشک پس از معاینه دهان شما و وضعیت دندان های تان، هزینه کلی درمان را محاسبه خواهد کرد. هزینه ای که باید بپردازید به روشی که قرار است برای مرتب کردن دندان های تان استفاده شود و مدت زمان درمان و … بستگی دارد.
در حال حاضر در کشورهای اروپایی و آمریکایی هزینه مرتب کردن دندان ها با این روش، مشابه سایر روش های قدیمی تر است ولی در کشورمان ارتودنسی با این روش کمی گران تر از روش های معمولی است که این هزینه بالاتر به مزیت های بیشتر این روش درمانی می ارزد.

گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
خیلی از پدرها و مادرها دوست دارند دندانهای کودک شان مرتب و ردیف باشد.
از طرف دیگر گاهی تبلیغاتی را میبینیم که روشهای ارتودنسی سریع را توصیه میکنند.
با دکتر فریبرز امینی، متخصص ارتودنسی و مدیر گروه و دانشیار بخش تخصصی ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه آزاد تهران، در این باره به گفتگو نشستهایم.
آقای دکتر! اصلا، روشی وجود دارد که بتوان دندانها را ظرف مدت کوتاهی مرتب کرد؟
در درمانهای ارتودنسی برای رفع مشکل بینظمی دندانها، هنوز روشی که بتواند مشکل را سریع از بین ببرد وجود ندارد.
اگر چه با تلفیق درمانهای جراحی و ارتودنسی توسط جراح که به صورت برشهای عمودی روی لثه و استخوان آرواره در بین دندانهاست و میتواند تمامی دندانها و یا تعدادی از دندانها را دربرگیرد و نصب دستگاههای ارتودنسی، میتوان سرعت درمانهای ارتودنسی را بیشتر کرد و در نتیجه طول درمان را کاهش داد.
پس از گذشت حدود 20 سال و یا بیشتر از ابداع این روش، هنوز این شیوه ی درمانی به شکل متداول و مرسوم در نیامده است.
ردیف کردن سریع دندانها چه عوارضی برای بیماران در پی دارد؟
به طور کلی مدت درمانهای ارتودنسی و یا بهتر بگویم سرعت حرکت دندانها به تراکم (سختی) استخوان بیمار، میزان تحلیل و تشکیل استخوان، سن و جنس بیمار، نوع و شیوه درمانی بستگی دارد؛ مثلا ممکن است در یک نفر طول مدت درمان 1سال و در دیگری که همان مشکل را داراست، به 5/1 تا 2 سال افزایش یابد.
به طور کلی در ارتودنسی سریع، تمام عوارض حین و بعد از جراحی مانند از دست دادن عملکرد صحیح درد، التهاب، صدمه به ریشه دندان و از طرفی ثبات دندان ها بعد از درمان، هنوز به طور دقیق مورد بررسی قرار نگرفته است.
معمولا سرعت مناسب برای ارتودنسی دندانهای نامنظم چقدر است؟
به طور کلی سرعت مناسب برای حرکت دندانها از یک ناحیه به ناحیه ی دیگر در دهان، حداکثر یک میلیمتر در هر ماه است که بستگی به عوامل زیادی مانند سن و جنس بیمار و … دارد؛ مثلا طول مدت درمان در بیماران کمسن کمتر از افراد مسن است و یا در خانمها کمتر از آقایان است.
از کجا بفهمیم که نیروهای وارد بر دندان بیش از حد است؟
همیشه یک علامت هشدار دهنده برای هر عملکرد غیرمعمول و ناصحیح در بدن به نام “درد” وجود دارد. معمولا نیروهای زیاد باعث درد متداوم و بیش از حد معمول می شوند. منظور از حد معمول این است که اغلب بیماران در روزهای اول درمان و یا در طول درمان ارتودنسی، در ناحیه دندانها مقداری درد دارند که این دردها معمولا زود از بین میروند و بیمار به نیروهای وارده توسط دستگاههای ارتودنسی عادت میکند، به طوری که تا پایان درمان احساس درد نخواهد داشت. به طورکلی ممکن است بیماران در روزهای اول این درد را هنگام جویدن غذا احساس کنند که بعد از چند روز کم شده و از بین میرود.
نکته مهم این است که در این مرحله بیمار نباید از عمل جویدن خودداری کند، چون خود عمل جویدن باعث خونرسانی بیشتر به ریشههای دندان و کاهش درد میشود، طوری که در روزهای اول برای کاهش درد میتوان جویدن آدامس را به بیمار توصیه کرد.
اگر نیروهای وارده خیلی زیاد باشد، می تواند باعث التهاب لثه، تخریب ریشه دندان، تخریب استخوان آرواره، لقی بیش از حد دندانها و حتی از دست دادن دندانها شود.
یکی دیگر از علایم نیروی زیاد، لقی بیش از حد معمول دندانهاست.
لقی دندان در اثر ارتودنسی سریع قابل برگشت است؟
اصولا لقی دندانها در حین درمان ارتودنسی، امری طبیعی و عادی است، چون در ارتودنسی، دندان باید میزانی از لقی را به دست آورد تا بعد بتواند حرکت کند، البته این لقی بسیار کم و توسط بیمار قابل احساس است. لقی دندان در حد طبیعی، به طور قطع بعد از درآوردن دستگاههای ارتودنسی از بین میرود و بیمار نباید از این موضوع ناراحت باشد.
اگر لقی دندان ها حداکثر دو هفته تا یک ماه بعد از ارتودنسی باقی بماند، امری غیرطبیعی است و بیمار برای ارزیابی بیشتر باید به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کند.
آقای دکتر! برای ارتودنسی به چه دندانپزشکانی باید مراجعه کرد؟
ارتودنسی بر اساس نوع دندان، متفاوت است، منظور دندان های شیری، دندان های مختلط (هنگامی که کودک در دهان ترکیبی از دندانهای شیری و دایمی دارد که معمولا بین سنین 7 تا 14 سالگی است) و دندان های دایمی .
هدف من از این تقسیمبندی این است که بسیاری از درمانهای ارتودنسی برای دندان های مختلط میتواند توسط دندانپزشک عمومی انجام گیرد، اما بیمارانی که نیاز به ارتودنسی ثابت دارند، بهتر است به متخصصان ارتودنسی مراجعه کنند.
مشکلی که هماکنون در جامعه وجود دارد، عدم تمایز بین این دو گروه یعنی دندانپزشک عمومی و متخصصان ارتودنسی است، چون بسیاری از بیماران با دیدن کلمه ارتودنسی روی تابلو و یا سربرگ دندانپزشک عمومی فکر میکنند که آن دندانپزشک، متخصص ارتودنسی است.
البته این به آن معنی نیست که همکاران محترم دندانپزشک عمومی نباید کاری در این زمینه انجام دهند. آنها در مراحل درمانی اولیه میتوانند کمک شایانی برای کاهش مشکلاتی که ممکن است در آینده برای کودک پیش بیاید، انجام دهند و حداقل کاری که میتوانند، انجام دهند، این است که در صورت تشخیص به موقع مشکل، آن را به متخصص ارتودنسی ارجاع دهند تا هم مدت زمان درمان، و هم هزینه درمان و از همه بهتر عواقب احتمالی درمانهای پیچیده اعم از درد، تحلیل ریشه، استخوان و … کاهش یابد.

گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
شاید شما از منظره براکت(نگین)های ارتودنسی بر روی دندانهای تان چندان راضی نباشید. شاید هم تصور کنید چهره تان بدون این سیم کشی فلزی زیباتر است.
بسیاری از نوجوانان هم از دستگاه های بزرگ ارتودنسی که بر روی صورت، چانه و گردن و پشت سرشان تکیه دارند، دل خوشی ندارند و احساس می کنند در میان دوستان شان انگشت نما خواهند شد، ولی این روزها خبرهای خوشی به گوش می رسد که شما را از شر برق فلزات در لبخندتان راحت می کند.
“ارتودنسی نامرئی” نام روش جدیدی در ارتودنسی است که این روزها در کشورهای اروپایی و آمریکایی سر و صدای زیادی به پا کرده است.
خیالتان راحت، کسی متوجه نمی شود
Invisaling نام یک روش جدیدی برای ارتودنسی و مرتب کردن دندانهاست. در این روش بدون استفاده از سیم، دندان ها مرتب می شوند. به این شکل که برای هر فرد یک سری پلاک (قاشقک) مخصوص پلاستیکی ساخته می شود که هر کدام پله پله موقعیت دندان ها را اصلاح و به موقعیت صحیح هدایت می کند و در نهایت دندان ها مرتب می شوند.
اگر شما به زیبایی چهره خود حساس هستید، استفاده از این روش را به شما پیشنهاد میکنیم، چون هنگامی که این پلاک های شفاف را روی دندانهای تان می گذارید، اصلاً قابل مشاهده و تشخیص نخواهند بود. هیچ کس متوجه نمی شود که شما دندانهایتان را ارتودنسی کرده اید.
این روش برای افرادی که به دوره میانسالی پا گذاشته اند و فکر می کنند ارتودنسی دیگر برای آن ها دیر شده است، بسیار ارزنده است. چرا که دیگر کسی متوجه آن نمی شود.
از سوی دیگر اگر شما مدیر یک شرکت بازرگانی و یا استاد دانشگاه یا سخنران هستید و به دلیل مشغولیتهای حرفه ای مجبورید دائما با دیگران در تماس باشید، نیز بهتر است از این روش استفاده کنید.
مزیت دیگر استفاده از این پلاک های شفاف آن است که هنگام غذا خوردن می توانید آن ها را از دهان تان خارج کنید و با خیال آسوده و بدون نگرانی از کنده شدن سیم ها، هر غذایی را نوش جان نمایید و سپس دندانهای تان را شسته و پلاک های شفاف را دوباره بر روی دندانهای تان بگذارید.
در مطب دندانپزشکی
اگر شما تمایل داشته باشید که برای مرتب کردن دندانهای تان از این روش استفاده کنید، در اروپا و آمریکا می توانید به دندانپرشک عمومی نیز مراجعه کنید.
دندانپزشک ارزیابی های اولیه را از وضعیت قرارگیری دندانهای تان به عمل خواهد آورد و به شما خواهد گفت که آیا استفاده از این روش برای شما مناسب است یا خیر؟
معمولا اگر ناهنجاری ها و نامرتبی دندانهای تان در حد خفیف باشد، می توانید از این روش استفاده کنید، ولی اگر مشکلات دندانی و اسکلتی شما متوسط یا شدید باشد، لازم است در ابتدا این ناهنجاری ها را با استفاده از روشهای معمول ارتودنسی اصلاح و در مراحل پایانی درمان از این روش جدید استفاده کنید.
این روش جدید به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) نیز رسیده است.
صرفه جویی در وقت و هزینه
شما ممکن است برای ارتودنسی کامل دندانهای تان به دندانپزشکان عمومی یا متخصص مراجعه کرده و هزینه های متفاوتی بپردازید، ولی هزینه این درمان کاملاً مشخص است و در کشورهای اروپایی و آمریکایی حدود 2000 دلار می باشد و البته پرداخت تمام هزینه بر عهده خود بیماران نخواهد بود. شرکتهای بیمه دندانپزشکی کشورها 1500- 1000 دلار از این هزینه ها را تقبل می کنند.
مدت درمان با این روش کمتر از یک سال است که البته به میزان نامنظم بودن دندان ها بستگی دارد. اگر قرار است از این پلاک های شفاف استفاده کنید، باید خود را عادت دهید که آنها را دست کم 20 ساعت در روز، در دهان تان تحمل کنید.
لازم است هر دو هفته یک بار به مطب دندانپزشکی مراجعه کنید تا دندانپزشک پس از ارزیابی میزان حرکت دندانها، پلاک قبلی را از شما تحویل گرفته و پلاک جدیدی در دهان تان بگذارد.
هر کدام از این پلاکها در این مدت، به میزان اندکی دندان های تان را جا به جا خواهند کرد و در نهایت در پایان درمان و پس از انجام همین حرکتهای کوتاه، دندانهای تان مرتب خواهند شد.

گروه خبری دندانک
نویسنده: دکتر گلرخ ثریا، دندانپزشک زیبایی و ایمپلنت
وقتی پای ارتودنسی دندان ها به میان می آید، خیلی ها از زمان طولانی آن برای رسیدن به لبخند زیبا نگرانند و به همین دلیل در تبلیغات، ارتودنسی سریع خیلی ها را گول می زند. دکتر فریبرز امینی، متخصص ارتودنسی و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد، درباره سرعت و زمان مناسب برای ردیف کردن دندان ها توصیه های جالبی دارد که می تواند از لقی دندان ها متعاقب ارتودنسی پیشگیری کند…
▪ معمولا سرعت مناسب برای ارتودنسی دندان های شلوغ و نامنظم چه قدر است؟
ـ به طور کلی سرعت حرکت دندان ها از یک ناحیه نامطلوب به یک ناحیه بهتر و زیباتر در هر ماه ماکزیمم در حدود یک میلی متر است که این بستگی به خیلی از فاکتورهای دیگر مانند سن بیمار (با توجه به اینکه امروزه درمان های ارتودنسی را در هر سنی می توان انجام داد) دارد ولی طول درمان در بیماران کم سن مسلما کمتر از افراد مسن تر است و حتی جنس بیمار مهم است. در خانم ها طول درمان به طور نسبی کمتر از آقایان است و به سایر فاکتورها بستگی دارد ولی به طور کلی یک سرعت مناسب و ایده آل و غیرمخرب برای حرکت یک دندان و یا گروهی از دندان ها ماکزیمم یک میلی متر در ماه از یک ناحیه به ناحیه دیگر است.
▪ از کجا بفهمیم که نیروهای وارده بر دندان بیش از حد است؟
ـ همیشه یک علامت هشدار دهنده برای هر عملکرد غیرمعمول و ناصحیح به نام درد وجود دارد. معمولا نیروهای زیاد باعث درد مداوم و بیشتر از حد معمول (منظور از حد معمول این است که اغلب بیماران تحت درمان با دستگاه های ارتودنسی اعم از ثابت و متحرک یک میزان از درد را در ناحیه دندان ها در روزهای اول درمان و یا در طول درمان دارند) که این دردها معمولا زود از بین می روند و بیمار به نیروهای وارده توسط دستگاه های ارتودنسی عادت می کند به طوری که تا پایان درمان احساس درد ندارند ولی به طورکلی ممکن است بیماران در روزهای اول این درد را هنگام جویدن غذا احساس کنند که بعد از چند روز کم شده و از بین می رود. نکته حایز اهمیت و مهم این است که در این مرحله بیمار نباید عمل جویدن را کم کرده یا خودداری از جویدن کند چون خود عمل جویدن باعث خون رسانی بیشتر به مجاورت ریشه ها و کاهش درد می شود به طوری که در روزهای اول برای کاهش درد می توان جویدن آدامس را به بیمار پیشنهاد داد. علاوه بر درد مداوم بیشتر از یک هفته، اگر نیروهای وارد خیلی زیاد باشد التهاب لثه در لبه دندان و یا دندان هایی که تحت فشار زیادی هستند را می توان مشاهده کرد اما از نظر کلینیکی نیروی زیاد می تواند موجب تخریب ریشه، تخریب استخوان آرواره، لقی بیش از حد دندان ها و حتی از دست دادن دندان ها شود. یکی دیگر از علایم نیروی زیاد لقی بیش از حد و معمول دندان و یا دندان ها است.
▪ لقی دندان در اثر ارتودنسی سریع قابل برگشت است؟
ـ اصولا لقی دندان ها در حین هر گونه درمان ارتودنسی امری طبیعی و عادی است چون برای حرکت، دندان، اول باید میزانی از لقی را به دست آورد تا بعد بتواند حرکت کند. البته این لقی بسیار کم ولی توسط بیمار محسوس است. لقی دندانی که در حد طبیعی باشد به طور قطع بعد از درآوردن دستگاه های ارتودنسی از بین می رود و بیمار نباید از این موضوع ناراحت باشد. چنانچه نیروهای وارده بر دندان ها بیشتر از حد معمول بوده و یا دندان ها از پیش خود دارای لقی نباشند، لقی ماندگار بعد از درمان معمولا حداکثر دو هفته تا یک ماه بعد از درمان، امری غیرطبیعی است و بیمار برای ارزیابی بیشتر باید به دندانپزشک متخصص خود مراجعه کند.
▪ برای ارتودنسی به چه دندانپزشکانی باید مراجعه کرد؟
ـ درمان ارتودنسی در مراحل دندان داری متفاوت است. منظور، دوره دندان داری شیری، دوره دندان داری مختلط (هنگامی که کودک در دهان ترکیبی از دندان های شیری و دایمی که معمولا بین سنین ۷ تا ۱۴ سالگی است) و یا دوره دندان داری دایمی که تمامی دندان ها دایمی هستند می باشد. هدف من از این تقسیم بندی این است که بسیاری از درمان های ارتودنسی در دوره دندان داری مختلط به عنوان ارتودنسی پیشگیری می تواند توسط دندانپزشک عمومی انجام گیرد اما بیمارانی که نیاز به درمان های ارتودنسی ثابت دارند و باید با دستگاه های ارتودنسی ثابت درمان شوند، بهتر است که به متخصصان ارتودنسی مراجعه کنند. البته مشکلی که هم اکنون در جامعه برای برخی از مردم وجود دارد، عدم تمایز بین این دو گروه یعنی دندانپزشک عمومی و متخصصان ارتودنسی است چون بسیاری از بیماران با دیدن کلمه ارتودنسی روی تابلو و یا سربرگ دندانپزشک فکر می کنند که آن دندانپزشک متخصص ارتودنسی است که فکر می کنم یکی از رسالت های رسانه ها اعم از دیداری، شنیداری یا نوشتاری بالا بردن سطح آگاهی توده مردم دراین زمینه است چون در دنیا بعد از رشته تخصصی جراحی در گروه پزشکی اولین تخصصی که نیاز آن برای بشریت احساس شد همین رشته ارتودنسی بود و در گروه دندانپزشکی نیز اولین رشته تخصصی به وجود آمده در دنیا همین رشته است البته این به آن معنی نیست که همکاران محترم دندان پزشک عمومی در این زمینه کاری نکند. بلکه می تواند در مراحل درمانی، پیشگیری کمک شایانی برای کاهش مشکلاتی که ممکن است در آینده برای کودک پیش بیاید، انجام دهند و حداقل کاری که می توانند، انجام دهند، این است که در صورت تشخیص به موقع مشکل می توانند آن را به دندانپزشک متخصص ارتودنسی ارجاع دهند تا هم مدت زمان درمان، و هم هزینه درمان و از همه بهتر عواقب احتمالی درمان های پیچیده اعم از درد، تحلیل ریشه، استخوان و… را کاهش دهند.